İSTANBUL – İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, 18’inci ayı geride bırakılan Covid-19’a yakalanıp yaşamını yitiren işçilerle ilgili bir rapor paylaştı. Pandeminin başladığı 11 Mart 2020 ile 20 Eylül 2021 tarihleri arasını kapsayan 18 aylık rapora göre, çalışırken virüse yakalanıp yaşamını yitiren işçi sayısı en az bin 209. İSİG Meclisi raporu, yüzde 41’ini ulusal basından; yüzde 59’unu işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, sağlık meslek örgütleri, sendikalar ve yerel basından derlediği verileri baz alarak hazırladı.
İŞÇİ SINIFI HASTALIĞI
Raporda, iş cinayetleri sayısı belirtilirken kullanılan “en az” kavramını bilinçli olarak tercih edildiği belirtilerek, “Çünkü kısıtlı bilgi kaynaklarımızla öğrenebildiklerimizi paylaşıyoruz. Covid-19 nedenli ölümlerde bu vurgunun altını iki kere çizmeliyiz. Çünkü bu ölümler devlet tarafından hiçbir şekilde açıklanmadı ve doğal olarak da kimlik bilgilerini öğrenmek oldukça zor. Bu yüzden ana bilgi kaynağımız her zaman ulusal basın iken (özellikle ajanslar) bu sefer bilgi kaynaklarımızı özellikle sağlık meslek örgütü, sendikalar, işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, yerel basın ve memleket dernekleri oluşturdu. Buna bağlı olarak bir örnek verelim. Bugüne kadar sadece Covid-19 nedenli bir çiftçi ölümü tespit edebildik. Oysa diğer raporlarımızdaki ölümlerin ortalama yüzde 10’unu çiftçiler oluşturur. Yine bildiğimiz göçmen işçi ölümü yok. Oysa çalışan nüfusun neredeyse yüzde 10’una yakını göçmen. Yine bazı şehirlerden hiçbir bilgiye ulaşamadık.
İşçiler dışında ölümlerin büyük bir çoğunluğunu işçi aileleri ve bir dönem evvelki işçi kuşağı olan emekliler oluşturuyor. Bu durum COVID-19’un bir işçi sınıfı hastalığı olduğunun en büyük göstergesi. En çok sağlık emekçileri, öğretmenler, büro çalışanları, esnaflar, belediye işçileri, güvenlik emekçileri ve fabrika işçileri (özellikle metal ve tekstil) arasında Covid-19 nedenli ölümlerin meydana geldiğini tespit ettik. Diğer raporlarımızda sendikalı işçi ölüm oranı yüzde 2 civarında oluyordu. Ancak Covid-19 nedenli işçi ölümlerinde sendikalı işçi oranı yüzde 13” denildi.
AYLARA GÖRE İŞ CİNAYETLERİ
Raporda, pandemi kaynaklı işçi ölümleri aylara göre şöyle sıralandı:
*”2020’de Mart’ın son 20 gününde en az 14 işçi,
*Nisan ayında en az 105 işçi,
*Mayıs ayında en az 30 işçi,
*Haziran ayında en az 13 işçi,
*Temmuz ayında en az 16 işçi,
*Ağustos ayında en az 57 işçi,
*Eylül ayında en az 52 işçi, E
*Ekim ayında en az 53 işçi,
*Kasım ayında en az 162 işçi,
*Aralık ayında en az 242 işçi,
*2021 yılında Ocak ayında en az 81 işçi,
*Şubat ayında en az 38 işçi,
*Mart ayında en az 36 işçi,
*Nisan ayında en az 136 işçi,
*Mayıs ayında en az 121 işçi,
* Haziran ayında en az 15 işçi,
*Temmuz ayında en az 3 işçi,
*Ağustos ayında en az 22 işçi
* Eylül ayının ilk 10 gününde en az 13 işçi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti.
Salgının 18’inci ayında Covid-19 nedenli iş cinayetlerini istihdam dağılımına göre, bin 30’u ücretli, 179’u kendi hesabına çalışan işçi yaşamını yitirdi. Cinsiyetlere göre, 106 kadın ve bin 103 erkek işçi hayatını kaybetti.
İŞKOLLARINA GÖRE DAĞILIM
İşkollarına göre dağılımı şöyle: “Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 429 emekçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 386 emekçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 111 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 72 işçi; Metal işkolunda 32 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 30 işçi; Taşımacılık işkolunda 27 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 19 işçi; Tarım, Orman işkolunda 14 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 14 işçi; Basın, Gazetecilik işkolunda 14 emekçi; Banka, Finans, Sigorta işkolunda 11 işçi; Enerji işkolunda 9 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 8 işçi; İnşaat, Yol işkolunda 7 işçi; İletişim işkolunda 5 işçi; Gemi, Tersane işkolunda 5 işçi; Ağaç, Kâğıt işkolunda 4 işçi; Madencilik işkolunda 3 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 3 işçi ile iş kolu belirlenemeyen 6 işçi hayatını kaybetti.”
YAŞ GRUPLARINA GÖRE DAĞILIM
Yaş gruplarına göre dağılımı şöyle: “18-27 yaş arası 13 işçi, 28-50 yaş arası 495 işçi, 51-64 yaş arası 543 işçi, 65 yaş ve üstü 128 işçi, yaşını bilmediğimiz 30 işçi hayatını kaybetti.”
KENTLERE GÖRE DAĞILIM
Kentlere göre dağılımı şöyle: “248 ölüm İstanbul’da; 59 ölüm Ankara’da; 58 ölüm Kocaeli’de; 55 ölüm İzmir’de; 40 ölüm Bursa’da; 38 ölüm Mersin’de; 36 ölüm Hatay’da; 35 ölüm Gaziantep’te; 34 ölüm Kayseri’de; 33 ölüm Diyarbakır’da; 32 ölüm Konya’da; 25’er ölüm Manisa ve Samsun’da; 23 ölüm Aydın’da; 22’şer ölüm Denizli ve Şanlıurfa’da; 20 ölüm Adana’da; 19 ölüm Sakarya’da; 16 ölüm Tekirdağ’da; 15’er ölüm Kahramanmaraş ve Osmaniye’de; 14’er ölüm Antalya ve Malatya’da; 12’şer ölüm Erzurum, Trabzon ve Zonguldak’ta; 11’er ölüm Balıkesir, Muğla ve Van’da; 10 ölüm Edirne’de; 9’ar ölüm Elazığ, Eskişehir, Isparta ve Kütahya’da; 8’er ölüm Ağrı, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Giresun, Kırıkkale ve Nevşehir’de; 7’şer ölüm Kırklareli ve Ordu’da; 6’şar ölüm Afyon, Amasya, Bolu, Düzce, Kastamonu ve Mardin’de; 5’er ölüm Bingöl, Rize, Sivas ve Tokat’ta; 4’er ölüm Adıyaman, Erzincan, Karaman ve Uşak’ta; 3’er ölüm Aksaray, Bartın, Burdur, Iğdır, Karabük, Kilis, Siirt, Tunceli ve Yalova’da; 2’şer ölüm Batman, Bilecik, Bitlis, Gümüşhane, Niğde, Sinop ve Yozgat’ta; 1’er ölüm Artvin, Hakkari, Kars ve Kırşehir’de; 13 ölüm yurtdışında meydana geldi. Ardahan, Muş ve Şırnak’ta ise pandemi nedenli işçi ölümü tespit edilemedi.”
