İSTANBUL – İstanbul Barosu’nun ardından Türkiye İnsan Hakları Vakfı da (TİHV) Mart ayında yaşanan hak ihlallerine yönelik bir rapor hazırladı. Rapor tablonun diğer illerde de farklı olmadığını ortaya koydu. 20’den fazla şehirde yaşanan ifade, toplanma ve örgütlenme özgürlüklerine yönelik ihlaller sıralandı. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir başta olmak üzere birçok kentte polis müdahaleleri, yasak kararları ve gözaltı ve tutuklamalardaki artış dikkat çekti.

TİHV Genel Sekreteri Coşkun Üsterci tarafından açıklanan raporda yer alan gözaltı, tutuklama ve müdahale verileri, Türkiye’nin dört bir yanında anayasal hakların fiilen askıya alındığını ortaya koydu. TİHV valilik kararlarıyla getirilen süreli yasakları ve medya üzerindeki baskıları da mercek altına aldı.

TİHV Dokümantasyon Merkezi’nin tespitlerine göre, ifade özgürlüğü ihlaleri kapsamında:

144 kişi sosyal medya ya da kitap nedeniyle gözaltına alındı
22 gazeteci gözaltına alındı, 8’i tutuklandı, 4 gazeteci hakkında soruşturma açıldı
700 sosyal medya hesabı için erişim engeli talep edildi
RTÜK, TV kanallarına 33 para cezası ve 16 program durdurma cezası verdi
183 sosyal medya hesabı ve 16 internet sitesi mahkeme kararıyla erişime kapatıldı

İSTANBUL BAROSU’NDAN HAK İHLALLERİ RAPORU

Toplanma Özgürlüğü İhlalleri kapsamında; ülke genelinde en az 74 ayrı eylem ve etkinliğe müdahalesi sonucu en az 1495 kişi işkence ve diğer kötü muamele niteliğindeki uygulamalara maruz bırakılarak gözaltına alındı. Bu kişilerden 482’si adli kontrol şartıyla, 62’si ise ev hapis tedbiri ile serbest bırakıldı. 175 kişi tutuklandı.

Örgütlenme özgürlüğü kapsamında ise şu ihlaller kaydedildi:

Siyasi parti üye ve yöneticisi en az 5 kişi gözaltına alındı 1 kişi tutuklandı.
5 belediye başkanı gözaltına alındı, biri Şubat ayı içinde gözaltına alınmış 6 belediye başkanı tutuklandı.
Dernek, sendika, vakıf vb. kuruluşların üye ve yöneticisi 24 kişi gözaltına alındı. 7 kişi tutuklandı. 9’u adli kontrol şartıyla 17 kişi serbest bırakıldı.

TİHV’in şehir şehir sıraladığı ihlal raporunun tamamına erişmek için TIKLAYINIZ!

İSTANBUL BAROSU: SAVAŞ HALİNDE BİLE GEÇERLİ HAKLAR İHLAL EDİLDİ

İstanbul Barosu’nun hak temelli merkezleri, geçtiğimiz günlerde 19-29 Mart 2025 tarihleri arasında kent genelinde yaşanan hak ihlallerine ilişkin ön raporları kamuoyuyla paylaşmıştı.

Baroya bağlı avukat, çocuk, kadın ve insan hakları merkezlerinin hazırladığı raporlara dair genel çerçeveyi İstanbul Barosu Başkanı İbrahim Kaboğlu açıklamıştı. Anayasa’nın güvence altına aldığı hak ve özgürlüklerden, savaş hukukunda bile ihlal edilemeyen haklar çekirdeğine odaklandıklarını söyledi.

“Savaş hukuku bile işletilmedi”

Baro Başkanı Kaboğlu, yargı eleştirilerinde sıklıkla dile getirilen ‘düşman hukuku’ ve ‘yandaş hukuk’ kavramlarına dikkat çekti:

“Son bir ayda, savaş hâlinde bile geçerli olan insan haklarının sert çekirdeğinin ihlal edildiğine tanık oluyoruz. Bu çerçevede sürekli kullanılan ‘düşman hukuku’ veya ‘yandaş hukuk’ gibi nitelemelerin de aslında doğru olmadığını görmekteyiz. Çünkü ‘düşman hukuku’ aynı zamanda bir ‘savaş hukuku’ demektir. Ancak birçok eylemde hukukun olmadığı, daha çok fiilî durumun geçerli olduğunu ve keyfî uygulamaların yaygın olduğunu görüyoruz. ‘Yandaş hukuk’ neden doğru değil? Çünkü burada da hukuk uygulanmamakta, yandaşlar adeta kayırılmaktadır.”

Kolluk, adliye ve hapishane üçgeni

Kaboğlu, emniyetten adliyeye, adliyeden cezaevine giden süreçte şu saptamalarda bulunduklarını kaydetti:

Öğrencilerden siyasetçilere, tutuklu bulunan binlerce kişinin tutukluluk koşulları bulunmamaktadır.
Yakalanan ve tutuklanan kişilerin bilgilenme hakkından avukatlar bile yararlanamıyor.
Kişinin hakim karşısına çıkarılma süresi, son dakikaya dek kullanılıyor ya da uzatılıyor. Böylece, bir yandan keyfi yakalamalara “delil” üretilirken; ifade verecek kişinin sağlıklı ifade vermesi de engelleniyor.
Özgürlükten alıkoyma yaptırımı, ölçülülük ilkesini ve öze dokunma yasağını ihlal etmektedir.
Çoğunlukla siyasal nedenle tutuklanan kişinin serbest bırakılması için kullanılan itiraz hakkı, büyük oranda ret ile sonuçlanmaktadır.

Raporun orjinali için TIKLAYIN – İstanbul Barosu Hak İhlalleri Çerçeve Raporu

Raporun orjinali için TIKLAYIN – Avukat Hakları Merkezi: 19-20 Mart 2025 Tarihli Toplumsal Olaylarda Avukat Hakkı İhlalleri Gözlem Ön Raporu

Raporun orjinali için TIKLAYIN – Çocuk Hakları Merkezi: 22-28 Mart 2025 Tarihli Toplumsal Olaylarda Çocuk Hak İhlalleri Gözlem Raporu

Raporun orjinali için TIKLAYIN – Kadın Hakları Merkezi: Gözaltı ve Hapishane Süreçlerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Şiddet Raporu