ANKARA – Reddedilmesine rağmen içtüzüğe aykırı olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) yeniden oylanacak olan “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Teklifi” yeniden görüşülmeye başlandı. TBMM Genel Kurulunda, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu Teklifi’nin 7 maddeden oluşan birinci bölümü kabul edildi.
Teklifin kabul edilen maddeleriyle, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasına ve elde edilecek verilerin kullanılmasına ilişkin temel ilkeler, kimler hakkında yapılacağı, araştırma konusu edilecek bilgi ve belgelerin neler olduğu, bu bilgilerin ne şekilde kullanılacağı, hangi mercilerin soruşturma ve araştırma yapacağı, değerlendirme komisyonu, veri güvenliği ile verilerin saklanma ve silinme süreleri yeniden düzenleniyor. Buna göre, güvenlik soruşturması veya arşiv araştırması sonucunda elde edilen kişisel verilerin göreve atanma yönünden değerlendirildiği Değerlendirme Komisyonu oluşturulacak.
AA’nın aktardığına göre; CHP, HDP ve İYİ Parti’nin gündeme ilişkin grup önerilerinin kabul edilmediği TBMM Genel Kurulunda, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu Teklifi’nin görüşmelerine başlandı. Genel Kurulda, İYİ Parti’nin, Eski Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ın görevden alınmasına ilişkin araştırma önergesinin bugün görüşülmesi önerisi ele alındı.
TBMM Genel Kurulu, Meclis Başkanvekili Nimetullah Erdoğmuş başkanlığında toplandı. Gündem dışı konuşmaların ardından, sırasıyla İYİ Parti, HDP ve CHP’nin grup önerileri görüşüldü. İYİ Parti’nin döviz fiyatlarındaki yükselişin etkileri, HDP’nin genç işsizler ve kamuda kadro bekleyen meslek grupları, CHP’nin avukatların ve hukuk fakültesi mezunlarının sorunları şeklindeki grup önerileri kabul edilmedi. Gündeme alınan, CHP İzmir Milletvekili Özcan Purcu’nun, 8 Nisan’ın ‘Dünya Romanlar Günü’ olarak kabul edilmesine ilişkin kanun teklifi de kabul edilmedi.
TBMM Genel Kurulunda, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu Teklifi’nin görüşmelerine geçildi.
İLK YEDİ MADDE KABUL EDİLDİ
TBMM Genel Kurulunda, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu Teklifi’nin 7 maddeden oluşan birinci bölümü kabul edildi. Buna göre, güvenlik soruşturması veya arşiv araştırması sonucunda elde edilen verilerin değerlendirildiği Değerlendirme Komisyonu oluşturulacak. Öte yandan güvenlik soruşturmasına görevin gerektirdiği niteliklere etkisi yönüyle kişinin eşi ile birinci derece kan ve sıhri hısımlarını dahil eden hüküm tekliften çıkarıldı.
Teklifte, “güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacaklar” şu şekilde sıralanıyor:
►Kurum ve kuruluşlarda, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler,
► Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli,
► Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel,
►Üst kademe kamu yöneticileri,
► Özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabi tutulan kişiler,
►Milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis, hizmetlerde statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın istihdam edilenler.”
Kabul edilen önergeyle, “güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacaklar” kapsamına, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler de dahil edildi.
TEKLİFTE YER ALAN MADDELER
►Arşiv araştırmasının ve güvenlik soruşturmasının statü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacaklar hakkında yapılması, arşiv araştırmasının kapsamının belirlenmesi ile güvenlik soruşturmasında arşiv araştırmasına ek olarak tespit edilecek hususların belirlenmesi,
►Araştırma ve soruşturma neticesinde elde edilen verilerin değerlendirilmesi amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlarda en üst amirin görevlendireceği en az üç kişiden oluşan bir değerlendirme komisyonunun kurulması ile komisyonun kendisine iletilen verilere ilişkin nesnel ve gerekçeli değerlendirmelerini atamaya yetkili amire yazılı olarak sunma zorunluluğu,
►Kişinin istihbari faaliyetlere konu olmayan kendisiyle ilgili kişisel verileri hakkında bilgilendirilmesi ile bu verilere erişmesine, bunların düzeltilmesi ve silinmesi taleplerine ilişkin tedbirlerin alınması, araştırma ve soruşturmaya esas alınan kişisel verilerin doğru ve güncel olmasının gözetilmesi,
►Kişisel verilerin işlendikleri amaçla bağlantılı, ölçülü ve sınırlı olarak kullanılması, 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununda belirtilen genel ilkelere aykırı hareket edilmemesi,
►Veri güvenliğine ilişkin önlemlerin alınması, elde edilen kişisel verilerin işlenme amacının ortadan kalkması hâlinde veya her durumda iki yılın sonunda değerlendirme komisyonlarınca silinmesi ve yok edilmesi,
►Verilerin değerlendirilmesinde görevli olanlar tarafından kişisel verilerle ilgili suç işlenmesi hâlinde ve fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde 6698 sayılı Kanunun 17’nci; kabahat gerektirmesi hâlinde ise 18’nci madde hükümlerinin uygulanması,
►Milli Savunma Üniversitesine bağlı enstitülerde öğrenim görecekler hakkında Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununa göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılması öngörülmekte.
NE OLMUŞTU?
AKP’nin kamu görevlerine alınacaklar için güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını içeren 16 maddelik kanun teklifi, AKP’lilerin katılmadığı oylamada muhalefetin oyları ile reddedilmişti. AKP, muhalefet milletvekillerinin oylarıyla reddedilen teklifi, Anayasa ve Meclis İçtüzüğü’nü yok sayarak bugün yeniden oylatma kararı almış, Meclis Başkanı Mustafa Şentop’un devreye girmesini istemişti.
Meclis tarihinde ilk kez yaşandığı kaydedilen bu duruma, muhalefet sert tepki göstermişti. Kanun’a göre, Meclis tarafından reddedilen kanun teklifleri, ret tarihinden itibaren bir yıl geçmedikçe, aynı yasama dönemi içinde tekrar verilemiyor.
