ABD’de yeniden seçilme çabası Filistin protestolarına çarpan Başkan Joe Biden ile iktidarda kalmasını Gazze’de soykırım eşliğinde zafere bağlamış gözüken İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu arasındaki çatlak büyüyor. Biden yönetimi, İsrail’e bomba sevkiyatını durdurarak Netanyahu’ya siyasi mesaj verdiğini doğruladı. CBS News’a konuşan Biden yönetiminden üst düzey bir yetkili, bomba sevkiyatının, Gazze Şeridi’nin güney ucunda 1.5 milyon Filistinlinin sığındığı Refah’a İsrail kara harekatı endişesi nedeniyle durdurduğunu söyledi.
3500 BOMBA İÇİN DUR DÜĞMESİNE BASILDI
İsrail’e sevkiyatı durdurulan silahları 1800 adet 907 kiloluk bomba ve 1700 adet 227 kiloluk bomba olarak açıklayan Beyaz Saray yetkilisi, İsrail’in Washington’ın Refah’taki sivillerin insani ihtiyaçlarına ilişkin endişelerini “tam olarak ele almadığını” belirtti:
“ABD’nin tutumu, İsrail’in, gidecek başka yeri olmayan bir milyondan fazla insanın barındığı Refah’ta büyük bir kara harekatı başlatmaması yönünde olmuştur.”
‘İSRAİL ENDİŞELERİMİZİ GİDERMEDİ’
“İsrail’le, Refah’taki sivillerin insani ihtiyaçlarını nasıl karşılayacakları ve orada Hamas’a karşı Gazze’nin diğer yerlerinden farklı olarak nasıl hareket edecekleri konusunda Stratejik Danışma Grubu formatımızda diyalog içindeyiz.”
“Bu tartışmalar devam ediyor ve endişelerimizi tam olarak giderilmedi. İsrailli liderler böyle bir harekat konusunda karar noktasına yaklaşırken, Refah’ta kullanılabilecek belirli silahların İsrail’e transfer edilmesi teklifini dikkatle incelemeye başladık. Bu, nisan ayında başladı.”
‘JDAM SEVKİYATI İNCELEMESİ DEVAM EDİYOR’
“Bu incelemenin sonucunda geçen hafta bir silah sevkiyatını durdurduk. Bu sevkiyatın 1800’ü 907 kiloluk bomba ve 1700’ü 227 kiloluk bombadan oluşuyor. Özellikle 907 kiloluk bombaların son kullanımına ve yaratabilecekleri etkiye odaklandık. Gazze’nin diğer bölgelerinde de gördüğümüz gibi yoğun kentsel ortamlarda bu sevkiyatı nasıl gerçekleştireceğimiz konusunda nihai bir karara varmadık.”
“Dışişleri Bakanlığı’ndaki diğer dosyaları Müşterek Doğrudan Saldırı Mühimmatı (JDAM) kitleri de dahil olmak üzere incelemeye devam ediyoruz. Bu dosyaların hiçbiri yakın zamanda gerçekleşecek sevkiyatları içermiyor; bunlar gelecekteki sevkiyatlarla ilgili.”
DAHA ÖNCE İSRAİL’E 100’DEN FAZLA SİLAH SATIŞINI ONAYLAMIŞTI
ABD’li yetkili, sevkiyatların geçen ay onaylanan dönüm noktası niteliğindeki 17 milyar dolarlık askeri yardım paketiyle ilgisi olmadığını, daha önce tahsis edilen fonlar kapsamında olduğunu belirtti.
Medyaya konuşan diğer kaynaklar, tedariki askıya alınanların Boeing yapımı silahlar olduğunu söyledi. Biden’ın İsrail’in Gazze Savaşı’nın başladığı 7 Ekim’den beri İsrail’e 100’den fazla silah satışına onay verdiği daha önce ABD basınına yansımıştı. Silah ve savaş uzmanları, yoğun nüfuslu Gazze’de en az 35 bin olarak hesaplanan sivil ölü sayısında, ağırlığı 1000 kiloya varan bombalar gibi ağır silahların yaygın şekilde kullanılmasının rolüne dikkat çekiyor.
HEM REFAH İŞGALİ HEM MÜZAKERE
Kahire’de Mısır ve Katar’ın arabuluculuğundaki müzakereler kapsamında önceki gün Hamas’ın kabul ettiği esir takası-ateşkes anlaşması teklifini “kabul edilemez” diye niteleyen Netanyahu, Refah’a şimdilik sınırlı kara harekatı başlattı. Dün bir yandan İsrail ordusu, Refah’ın Mısır’la sınır kapısının Filistin tarafını ele geçirirken, diğer yandan Biden’ın baskısı altındaki Netanyahu, Kahire’deki müzakerelere orta düzeyde heyet gönderdi.
‘İSRAİL’İN ULUSLARARASI HUKUKA UYDUĞU’ BİLDİRİMİ DE ASKIDA
Beyaz Saray’ın bir diğer hamlesi de İsrail’in ABD silahlarını kullanımının ABD yasalarını veya uluslararası hukuku ihlal edip etmediğine dair Kongre’ye yapacağı bildirimi sürüncemede bırakmak oldu. İsrail’in uluslararası hukuka uyduğu yönünde sunduğu güvenceleri kabul edip etmediğini Kongre’ye en geç bugün bildirmesi gereken Biden yönetiminin bu mühleti kaçıracağı belirtildi.
Geçen ay Reuters, bazı üst düzey ABD’li yetkililerin İsrail’in güvencelerini inandırıcı bulmadığını duyurmuştu. Kongre’nin bazı üyeleri de Biden yönetimine İsrail lehine bildirimde bulunmama çağrısı yapmıştı.
