ANKARA – Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve MİT Başkanı İbrahim Kalın’ın HTŞ yönetiminin merkezi Şam’a kritik ziyaretinin ardından Suriye Demokratik Güçleri ile Heyet Tahrir Şam’a bağlı güçler arasında Halep’te Eşrefiye ve Şeyh Maksud’da çatışma çıktığı bildiriliyor.
SDG: Şam gruplarını kontrol edemiyor
SDG tarafından yapılan resmi açıklamada, çatışmaların Şam hükümeti Savunma Bakanlığı’na bağlı grupların Halep’teki Şeyhan Meydanı’nda bulunan bir Asayiş noktasına saldırmasıyla başladığı belirtildi. Rudaw’ın aktardığına göre saldırıda iki asayiş üyesinin yaralandığı belirtildi. SDG; Şam hükümetine bağlı grupların Kürtlerin yoğunlukta yaşadığı Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahallelerini ağır silahlarla rastgele bombaladığını duyurdu. SDG, HTŞ yönetimini “kendi emrindeki grupları kontrol edememekle” suçladı.
Açıklamada, “Şam Hükümeti Savunma Bakanlığı’na bağlı grupların Halep’teki Şeyhan Kavşağındaki bir kontrol noktasına düzenlediği saldırıda Halep İç Güvenlik Kuvvetleri’nden iki üye yaralandı. Bu, şehrin güvenliğini ve sivillerin hayatını tehdit eden kontrolsüz bir tırmanışın açık bir devamını temsil ediyor ve Şam Hükümeti’nin kendi gruplarını kontrol edememe yetersizliğini ortaya koyuyor. Bu saldırılardan Şam Hükümeti’ni tamamen sorumlu tutuyoruz” denildi.
HTŞ, SDG’yi suçladı
Suriye Savunma Bakanlığı ise Demokratik Suriye Güçleri’nin (DSG) açıklamasını reddetti. SDG güçlerinin ortak kontrol noktalarından aniden çekilerek Suriye askerlerine ateş açtığını savundu. Eşrefiye mahallesi çevresinde konuşlu bulunan Suriye Arap Ordusu (SAA) ve İç Güvenlik Güçleri noktalarına “ani ve eş zamanlı” saldırı gerçekleştirildiği iddia edilen açıklamada yaralananların olduğu bildirildi. Ancak yaralıların durumu hakkında detay verilmedi.
Bakanlar Fidan ve Güler Şam’a gitti
Çatışmanın Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani’in ortak basın toplantısının ardından başlaması dikkat çekti.
Sık sık operasyon tehdidini gündeme getiren Hakan Fidan, Şeybani ile açıklamasında “SDG’nin (entegrasyon görüşmelerinde) çok fazla ilerleme kaydetmeye niyeti olmadığını görüyoruz. SDG’nin belli faaliyetlerini İsrail ile koordinasyon içinde yürütüyor olması, aslında Şam ile yürütülen görüşmelerde de şu anda büyük bir engel. Suriye’nin istikrarı için her türlü desteği veriyoruz, SDG, Suriye’de entegre olmalı” demişti. Şeybani de SDG’yi hedef alarak “Maalesef SDG’den herhangi bir irade görmedik. Suriye’nin kuzeydoğusu Cezire bölgesine daha fazla önem vereceğiz. Suriye devleti orada olacaktır” ifadelerini kullanmıştı.
Erdoğan da 16 Aralık’ta yaptığı açıklamada 10 Mart Mutabakatı’nın uygulanması için HTŞ’ye telkinlerde bulunduklarını söylemiş, “Ayak direnmesi halinde krize dönüşme riski var” tehdidinde bulunmuştu.
HTŞ yönetimi, geçen hafta SDG’ye 13 maddelik entegrasyon planını resmen iletmişti. İddialar, SDG unsurlarının Suriye ordusu bünyesinde üç farklı tümen halinde yapılandırılacağı, bunların kuzeydoğu sınırlarının güvenliğini üstlenecek bir Sınır Koruma Tümeni, SDG’nin mevcut kadın birliklerini koruyacak bir Kadın Tümeni ve Terörle Mücadele Tümeni olacağı yönündeydi. Syria in Transition dergisi plan kapsamında SDG’ye, savunma ve güvenlik kurumlarında üst düzey temsil hakkı da tanınmasının öngörüldüğünü iddia etmişti. Türkiye SDG’nin PKK gibi kendisini lağvetmesini ve orduya bireysel olarak katılmasını istiyor. HTŞ de Ankara ile aynı pozisyonu koruyor.
10 Mart anlaşmasının test alanı: Halep
Halep’te SDG ve HTŞ arasındaki çatışma 10 Mart anlaşmasına ilişkin değerlendirmeleri yeniden gündeme getirdi.
Halep’in Şeyh Maksut ve Eşrefiye mahallelerinde SDG ve HTŞ arasındaki çatışma, 10 Mart anlaşmasını, anlaşma sonrası sahada yaşananlara ilişkin yapılan değerlendirmeleri yeniden gündeme getirdi. İki ay önce yine Halep’te çıkan çatışmaları değerlendiren Gazetemizin Yazarı Fehim Taştekin, iki Kürt mahallesi bulunan Halep için “10 Mart anlaşmasının test alanı” demiş ve Türkiye’nin tutumuna ilişkin şu değerlendirmeyi yapmıştı: “Türkiye’nin olası hamlesi, doğrudan operasyon yerine Suriye ordusunu kullanma üzerine kurulu.” SDG Komutanı Sipan Hemo da anlaşmanın 1 nisan şakasına döndüğünü belirterek Şeyh Maksut ve Eşrefiye mahallelerinde çatışmaların bitmediğini dile getirmişti.
Anlaşma Aralık sonunda sona erecek
İki ay önce Halep’in Kürt mahallelerinde HTŞ ile SDG güçleri arasında yaşanan ve iki kişinin yaşamını yitirdiği çatışmaları değerlendiren Fehim Taştekin, bu çatışmayı SDG’nin hakim olduğu Fırat’ın doğusuna yönelik baskının parçası olarak değerlendirmişti. Halep’e ilişkin varılan anlaşmaları hatırlatarak “10 Mart anlaşmasının test alanı” değerlendirmesini yapan Taştekin, başka bir Youtube yayında HTŞ ve SDG arasındaki anlaşmanın süresinin Aralık sonunda dolacağı hatırlatarak “Türkiye’nin olası hamlesi, doğrudan operasyon yerine Suriye ordusunu kullanma üzerine kurulu” değerlendirmesini yapmıştı.
Hemo: 1 Nisan şakasına döndü
SDG Komutanı Sipan Hemo da Al Monitor’dan Amberin Zaman’a yaptığı açıklamada Şam yönetimiyle süren diyaloglara rağmen sahadaki gelişmelerin “savaş hazırlıklarını zorunlu hale getirdiğini” söylemişti. Çatışmalar yaşandığını, daha önce mutabakata varılan Halep’teki iki Kürt mahallesinde mutabakattan sonra da entegrasyon sağlanamadığını belirten Hemo, bu duruma karşı hazırlık yapmanın öncelikli mesele haline geldiğini ifade etmişti. Hemo, 10 Mart SDG-HTŞ anlaşmasının sahada uygulanmadığını, özellikle Halep’in Şeyh Maksut ve Eşrefiye mahallelerinde mutabakat sonrası kuşatma ve çatışmalar yaşandığını aktarmıştı. 1 Nisan Mutabakatı’na atıfla da “Bu bir 1 Nisan şakası oldu” demişti. SDG’nin entegrasyondan kastının, “kimliğini koruyarak demokratik bütünleşme” olduğunu dile getiren Hemo, HTŞ ve geçici hükümetin ise bütünleşmeyi “erime, kimliği yok etme” olarak gördüğünü söylemişti.
Anlaşmada ne vardı?
Halep’in bu Kürt iki mahallesi 10 Mart anlaşmasının hayata geçirilmesi yönünde bir pilot bölge olarak seçilmişti. Bu mutabakat gereği SDG güçleri Halep’ten çekilip Fırat’ın doğusuna geçti. Geride asayiş güçleri kaldı bunların da İçişleri Bakanlığı bünyesinde varlık göstermesi öngörüldü. Yani lokal bir entegrasyon belirlendi bir rota çizildi. Ayrıca iki mahallenin sivil meclislerinin de yerel idare ile (Halep valiliği ve idari yapıları ile) birleştirilmesi yönünde bir öngörüde bulunuldu. Fakat SDG çekildikten sonra iki mahalle kuşatma altına alınmıştı ve çatışmalar yaşanmıştı.
