Sermaye devletinin niteliği ve tarafı salgın döneminde yine açık biçimiyle ortaya çıktı. Tüm dünyada salgın sürecinde en az nakit desteği veren iki ülkeden biri olan Türkiye, yaptığı nakit ‘desteğini’ de yurttaşa değil, patronlara yaptı.
Geri bıraktırılmış(sömürge ve yarı/yeni sömürge) ülkeler salgında milli gelirinin yüzde 1.6’sını yurttaşa nakit kaynağı olarak ayırdı. Bu ülkelerin bile gerisinde kalan Türkiye’de ise bu oran sadece 1.1 oldu.
İleri kapitalist ülkeler, salgında yurttaşa milli gelirlerinin yüzde 12.7’si kadar nakit kaynak ayırırken bu oran, geri bıraktırılmış ülkelerde yüzde 1.6, Türkiye’de ise yüzde 1.1’de kaldı.
Salgında bağış kampanyası başlatan 6 ülkeden biri
Türkiye salgında bağış kampanyası başlatan Irak, Lübnan, Sri Lanka, Güney Afrika ve Senegal’in de yer aldığı 6 ülkeden biri oldu.
Sermaye devletinin önceliği patronlar
Türkiye, salgında yurttaşa milli gelirinin yüzde 1.1’i oranında nakit kaynağı ayırdı. Gelişmiş kapitalist ülkelerde bu rakam yüzde 12.7’ye kadar çıktı.
DİSK Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) yeni “Dünyada ve Türkiye’de Kovid-19’un Sosyal ve Ekonomik Etkileri ile Mücadeleye Ayrılan Kaynaklar” raporu, AKP iktidarının önceliğinin küresel Kovid-19 salgınında da emekçiler olmadığını ortaya koydu.
En az nakit desteği veren ülke: Türkiye
Geçen yıl Kovid-19 sürecinde dünya genelinde devletler toplam 7.8 trilyon dolar destek harcaması yaptı. İleri kapitalist ülkeler yurttaşa gayrisafi yurtiçi hasılalarının yüzde 12.7’si kadar nakit harcama ve gelir desteği verirken bu oran, orta gelirli ülkelerde yüzde 3.6, yoksul ülkelerde yüzde 1.6 oldu. Bu oran Türkiye’de yüzde 1.1.
Böylece Türkiye, sağlık harcamaları dahil 7.6 milyar dolarla dünyada en az nakit desteği ayıran iki ülkeden biri olarak kayıtlara geçti. Ayrıca Türkiye’nin yaptığı harcama, 7.8 trilyon dolarlık küresel gelir desteği ve nakit harcamanın içinde sadece binde 1’de kaldı.
Yurttaşa değil, bankalara ve patronlara destek: İşsizlik fonu patronlara kıyak çekildi
Yine dünya genelinde nakit harcamaların toplam ekonomik ve parasal desteklere oranına bakıldığında yüzde 90 ile Avustralya, yüzde 88 ile Yeni Zelanda ve yüzde 87 ile ABD ilk sıralarda yer aldı. Türkiye’de bu oran yüzde 11’de kaldı.
Türkiye’deki toplam ekonomik desteklerin yüzde 89’u işletmelere, şirketlere ve bankalara sağlanan kolaylıklar ve destekler oldu.
Ayrıca Türkiye’deki nakit desteğin aslan payı bütçeden değil, işsizlik sigortası fonundan karşılandı. Toplam 42.8 milyar TL’lik nakit transferin 35 milyar TL’si işsizlik sigortası fonundan alındı. Salgında Türkiye dışında bağış kampanyası başlatan ülkeler Irak, Lübnan, Sri Lanka, Güney Afrika ve Senegal oldu.
