İSTANBUL – İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul Planlama Ajansı tarafından hazırlanan “Konut Sorunu Araştırması: İstanbul’da Mevcut Durum ve Öneriler raporu” dün açıklandı.
Sözcü Gazetesi’nde yer alan habere göre; rapor İstanbul’da görülen kiralık ev krizinin çarpıcı boyutlarını rakamlarla ortaya çıkardı.
1-7 Eylül 2021 tarihleri arasında bilgisayar destekli telefon görüşmesi yöntemiyle yapılan ve 647 İstanbullu ile gerçekleştirilen araştırmaya göre İstanbulluların yüzde 95’i İstanbul’da kiraların yüksek olduğunu belirtiyor.
Araştırmalara göre, son 1 yılda konutunu değiştirenler dışarıda bırakıldığında İstanbul’da ortalama kira 1541 Türk Lirasıyken, son bir yılda kiralık konut tutan katılımcıların ortalama kirasının 2561 Türk Lirası olduğu belirlendi.
Buna göre, 2021 yılında yeni kiraya çıkanlar için kiralar geçtiğimiz yıla göre yüzde 66 pahalılandı. Araştırma çerçevesinde konuşulan kiracıların yüzde 41’i ise salgın sürecinde kiralarını ödeyemediğine ya da aksattığına dikkat çekti.
BOŞ KONUT VAR AMA ERİŞİLEMİYOR
İBB verilerine göre Avrupa Yakası’nda Beylikdüzü, Başakşehir, Küçükçekmece ve Bağcılar ile Anadolu Yakası’nda Kadıköy, Ataşehir, Sancaktepe ve Tuzla ilçelerinde boş ev stokunun yüksek olduğu belirlendi. İstanbul’daki boş ev sayısı Avrupa’daki diğer şehirlerle karşılaştırıldığında ortalamanın üzerinde seyrediyor. Bu da aslında İstanbul’da boş konut olduğunu, fakat herkes için erişilebilir olmadığını ortaya koyuyor.
Raporda ayrıca, 2020’in sonu itibariyle işlevlerinden bağımsız olarak İstanbul’da yaklaşık 6 milyon 400 bin kayıtlı mesken yer aldığı ve bunların yaklaşık 4 milyon 400 bininde ikamet edildiği ifade edildi. Buna göre mevcut kayıtlı ikameti bulunmayan mesken sayısının 1 milyon 800 bin adet olduğuna dikkat çekildi.
2008’den sonra yapılmış olan yapılar incelendiğinde ise toplamda 153 bin 240 adet yapının boş olduğu tespit edildi. Ayrıca raporda, 2008’den sonra yapılan boş konutların yarattığı kentsel dokunun İstanbul’un kuzeyindeki orman alanlarına doğru yöneldiği ve kırsal alanlarda tehdit oluşturduğu belirtildi.
KİRAYA YÜZDE 66 ZAM
İstanbul’daki kiralık ev krizine ilişkin sonuçlarsa raporun en çarpıcı bölümlerinden oldu.
Kirada oturan katılımcılara sorulduğunda aylık kira ücretinin 2021 yılında geçen seneye göre yüzde 20 yükseldiği belirlendi. Aynı soru konut sahiplerine sorulduğunda ise yıllık kira gelirlerinin 14 yükseliş kaydettiği ortaya çıktı.
Yapılan araştırmaya göre, son 1 yılda evini değiştirenler dışarıda tutulduğunda İstanbul’da ortalama kira 1541 Türk Lirası’yken, son bir yılda kiralık konut tutan katılımcıların ortalama kirasının 2561 Türk Lirası olduğu belirlendi. Dolayısıyla 2021’de yeni kiraya çıkacakların 2020 ve öncesinde kiraya çıkanlara göre yüzde 66,2 oranında daha fazla kira bedeliyle karşı karşıya kaldığı görüldü.
Son kira artış döneminde kiracıların yüzde 71,7’si konut sahipleri ile, ev sahiplerinin ise yüzde 81,3’ü kiracılarıyla problem yaşadığına vurgu yaptı.
Yükselen kiralara ilişkin makul kira artışının oranı sorulduğunda İstanbullular bu oranın yüzde 12,2 olması gerektiğine dikkat çekti. Kiracı olan katılımcılar bu oranı yüzde 11,6 şeklinde öngörürken, İstanbul’da konutunu kiraya veren katılımcılar yüzde 13,6 olması gerektiğine vurgu yaptı.
