İSTANBUL – NATO üyesi ülkelerin savunma bakanları, Brüksel’de yaptıkları toplantıda Soğuk Savaş’tan bu yana en büyük askeri güçlendirme planını onayladı. Almanya merkezli dpa ve Fransız AFP ajanslarının diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberine göre, bakanlar, Rusya’dan gelen tehdidin artması üzerine, caydırıcılık ve savunma kapasitesini ciddi şekilde artıracak yeni hedefler üzerinde uzlaştı.
AYRINTILAR GİZLENİYOR
Yeni askeri hedefler, NATO’nun Rusya karşısında öngörülemezliğini koruması amacıyla gizli tutuluyor. Ancak edinilen bilgilere göre, mevcut hedeflerin yüzde 30 oranında artırıldığı belirtiliyor. Özellikle uzun menzilli silah sistemleri, hava savunması ve mobil kara birlikleri gibi kritik alanlara öncelik veriliyor.
ALMANYA: 60 BİN YENİ ASKER
Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius, bu yeni plan çerçevesinde sadece Alman ordusunun 60 bin ek personel ihtiyacı olacağını açıkladı. Pistorius, bunun “gerçek bir güç sınavı” olduğunu vurgularken, Almanya’nın yeni büyük askeri birlikler kuracağını ve bu birlikleri tam donanımlı hale getireceğini belirtti.
GÖZLER HOLLANDA’DAKİ ZİRVEDE
Brüksel’de alınan kararlar, bu ay sonunda Hollanda’nın Lahey kentinde yapılacak NATO Zirvesi’ne hazırlık niteliği taşıyor. Zirvenin ana gündem maddelerinden biri ise üye ülkelerin savunma harcamalarının artırılması olacak.
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, savunma bütçesinin gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) yüzde 5’ine çıkarılması önerisinin üyeler arasında giderek kabul gördüğünü söyledi. Hegseth, “Henüz bu seviyeye gelmeyen birkaç ülke var, ama onları da ikna edeceğiz” dedi.
HEDEF: 2032’YE KADAR YÜZDE 3,5 SAVUNMA PAYI
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte tarafından önerilen plana göre, üye ülkelerin 2032 yılına kadar GSYİH’lerinin en az yüzde 3,5’ini savunmaya, yüzde 1,5’ini ise savunma altyapısına (yollar, köprüler gibi) ayırmaları bekleniyor. Almanya ve Fransa bu öneriye destek verirken, İspanya ve İtalya gibi ülkeler çekincelerini sürdürüyor.
Almanya Başbakanı Friedrich Merz, 3,5’lik hedefe ulaşmak için savunma bütçesinin her yıl yüzde 0,2 oranında artırılacağını ve bu oranın 2032’ye kadar kademeli olarak yakalanacağını açıkladı. Merz’e göre, her yüzde 1’lik artış, Almanya için yaklaşık 45 milyar euroluk ek harcama anlamına geliyor.
TÜRKİYE’NİN NATO GİDERİ: GSYİH’NIN YÜZDE 1,9’U
İspanya Savunma Bakanı Margarita Robles, “Bence mevcut yüzde 2 seviyesi ödevlerimizi yerine getirmemiz için yeterli” diyerek artışa mesafeli olduklarını belirtti ancak karar önlerine gelirse “veto etmeyeceklerini” duyurdu.
Geçen yıl savunmaya GSYİH’sinin yüzde 1,3’ünü harcayan İspanya, savunmaya en az katkı veren ülke olarak baskı altında.
İsveç merkezli Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsünün (SIPRI) 2024 yılı raporuna göre Türkiye yüzde 1,9 ile NATO’nun resmi hedefi yüzde 2’ye çok yakın.
Almanya da 2024’te savunmaya GSYİH’nin yüzde 1,9’unu harcadı. Berlin’de işbaşı yapan yeni hükümet GSYİH’nin yüzde 3,5’ini doğrudan savunmaya, yüzde 1,5’ini ise ordular tarafından kullanılabilecek köprü ve yollar gibi altyapının geliştirilmesine harcamayı öneriyor.
Trump’ın yüzde 5 ısrarına karşın ABD geçen yıl gelirlerinin yüzde 3,4’ünü savunmaya ayırdı. Polonya yüzde 4,2 ile GSYİH’ye oranla savunmaya ABD’den daha fazla kaynak ayırdı.
