ANKARA – G7 Zirvesi, Orta Doğu’da gerilimin azaltılması yönünde bir talep ve İran’ın nükleer silah edinmesine izin verilmeyeceğine dair ortak bir bildirinin ardından tamamlandı. Ancak altı liderin katıldığı toplantılarda, Rusya’nın Ukrayna’daki askeri durumu ve İsrail-İran gerilimi gibi önemli meseleler gündeme gelse de, bu acil konular üzerinde herhangi bir somut uzlaşmaya varılamadı.
Dünki kapanış oturumlarında, Kanada Başbakanı Mark Carney ile birlikte İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve Japonya’nın liderleri, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile birlikte sahne aldılar.
Zelenski, “Müttefiklerimizin desteğine ihtiyacımız var, buradayım,” diyerek devam etti: “Barış görüşmeleri ve koşulsuz ateşkese hazırız. Bunun çok önemli olduğunu düşünüyorum. Ancak bunun sağlanabilmesi için baskıya da ihtiyacımız var.”
Diğer liderler, stratejik minerallere küresel erişimi tehdit edebilecek piyasa dışı politikalarla ortak bir şekilde mücadele etme kararı aldılar.
Yönetimler, yapay zekanın istihdam ve çevre üzerindeki olası olumsuz etkilerini sınırlandırma ve “teknolojik devrimin” fırsatlarını değerlendirme konusunda da taahhütte bulundular.
Rusya Üzerine Ortak Bir Açıklama Yapılmadı
Pek çok konuda fikir birliğine varılmasına rağmen, zirve boyunca önemli küresel meselelerde dayanışma göstermek amacıyla toplanan liderler, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline dair ortak bir açıklama yapmaya yanaşmadı.
Dünya genelindeki liderler, Kanada’nın Rocky Mountain tatil beldesi Kananaskis’te bir araya gelirken Zelenski’nin Trump ile görüşme gerçekleştirmesi planlanıyordu; fakat Trump, Orta Doğu’daki gerilimi öne sürerek zirveden bir gün önce ayrılmayı tercih edince bu görüşme iptal oldu.
ABD daha önce, Ukrayna’nın kapsamlı maden kaynaklarına Amerikan erişimini sağlayan bir anlaşma imzalamıştı. Trump’ın yokluğunda kalan altı lider, Ukrayna konusunda ayrı bir oturum düzenledi. Her ne kadar oybirliği sağlanamamış olsa da, liderler bireysel olarak Zelenski ile bir araya gelerek Kiev’e desteklerinin devam edeceği ve ülkesinin Rusya’ya karşı güçlenmesi için yardımcı olacakları konusunda güvence verdiler.
İsrail-İran Konusunda Ortak Görüş Yok
Zirve, esasen İsrail ve İran arasında, İran’ın nükleer programından kaynaklanan ve tırmanma olasılığı bulunan savaşın gölgesinde gerçekleşti. İsrail, İran hedeflerine yönelik hava saldırılarını artırırken, İran da karşılık olarak füze ve insansız hava aracı saldırıları gerçekleştirdi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD ve diğer güçlerin İran’da rejim değişikliği için baskı yapmalarını eleştirerek, bunun Orta Doğu’yu daha da istikrarsız hale getirebileceğini belirtti. Netanyahu, daha önce İran halkını İsrail’in saldırılarını hükümetlerini değiştirmek için bir araç olarak kullanmaya çağırmıştı.
Macron, “Bugün yapılacak en büyük hatanın İran’da askeri yollarla rejim değişikliği arayışında olmak olduğuna inanıyorum, çünkü bu büyük bir kaosa yol açacaktır” şeklinde uyarıda bulundu.
Trump, zirveyi terk etmeden önce diğer liderlerle birlikte İran’ın “asla nükleer silah edinmemesi” gerektiğini vurgulayan ve “Gazze’de ateşkes de dahil olmak üzere Orta Doğu’daki düşmanlıkların sona ermesi” çağrısını içeren bir bildiri yayınladı.
