ANKARA – Gazeteci ve insan hakları savunucusu Evin Barış Altıntaş’ın açtığı davada verilen bu kararla, daha önce Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) ve Diyarbakır Barosu’nun açtığı benzer davalarda verilen iptal kararları bir kez daha teyit edilmiş oldu.
‘Temel haklar yalnızca kanunla sınırlandırılabilir’
Mahkeme, genelgenin ifade özgürlüğünü ve haber alma hakkını sınırladığını belirterek, Anayasa’nın 13. maddesi uyarınca temel hak ve özgürlüklerin ancak kanunla sınırlanabileceğini vurguladı. Emniyetin, genelgenin iç düzenleme olduğu yönündeki savunması ise kabul görmedi.
Danıştay kararında şu ifadelere yer verdi:
“Basının kamuoyunu bilgilendirme görevi, kamu yararını gözeten haber ve fikirlerin özgürce dolaşımını gerektirir. Bu nedenle ifade ve basın özgürlüğüne yönelik sınırlamalar, Anayasa’nın sözüne ve ruhuna uygun olarak ancak yasayla getirilebilir. Dava konusu genelgeyle yapılan sınırlama ise bu ilkelere aykırıdır.”
Genelge tümüyle geçersiz hale geldi
Danıştay, genelgenin kamuya açık alanlarda üçüncü kişileri doğrudan etkileyen bir düzenleme olduğunu ve bu yönüyle yargı denetimine tabi tutulabileceğini kaydetti. Daha önce aynı genelgeye ilişkin açılan davalarda verilen iptal kararlarının da hatırlatıldığı karar oybirliğiyle alındı. Mahkeme ayrıca davacı Altıntaş’a yargılama gideri ve vekâlet ücreti olarak toplam 56 bin 444 TL ödenmesine hükmetti.
İkinci kararın önemi: Bireysel başvurudan iptal
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği’nin (MLSA) aktardığına göre, bu son karar, genelgenin yalnızca kurumlar tarafından değil bireysel başvurularla da iptal edilebildiğini ortaya koydu. Karar, genelgenin ifade ve basın özgürlüğü bakımından bireylerin haklarına da doğrudan müdahale niteliğinde olduğunu yargı kararıyla tescillemiş oldu.
Ne olmuştu?
Emniyet Genel Müdürlüğü 27 Nisan 2021’de yayımladığı genelgeyle, görev yapan polislerin ses ve görüntüsünün kaydedilmesini kişisel verilerin korunması gerekçesiyle yasaklamıştı. Genelge, gazeteciler ve hak savunucuları tarafından ifade özgürlüğüne açık bir müdahale olarak değerlendirilmiş ve yargıya taşınmıştı.
Danıştay, bugüne dek verdiği tüm kararlarda bu genelgenin Anayasa’ya ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne aykırı olduğu sonucuna vardı.
