ABD Temsciler Meclisi, Türkiye’ye Rusya’dan S-400 hava savunma sistemini satın almasından dolayı yaptırım uygulanmasını da içeren 740 milyar dolarlık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa Tasarısı’nı (NDAA) ezici bir çoğunluğun desteğiyle kabul etti. Tasarıya, 335 üye kabul oyu verirken, 78 üye ise ret oyu kullandı. Böylece Tasarı, Temsilciler Meclisi’nde üçte ikinin üzerinde bir çoğunlukla kabul edilmiş oldu.
Senato’da da üçte ikiden fazla çoğunlukla geçmesi halinde, henüz Başkanlığı devretmeyen Donald Trump’ın tasarıyı veto hakkı da ortadan kalkmış olacak. Senato’nun yasa tasarısını bu hafta içinde oylaması bekleniyor. Trump, mevcut tasarı önüne gelirse veto edeceğini söylemişti. Ancak birçok Kongre üyesi, tasarı Senato’yu da Temsilciler Meclisi’nde olduğu gibi ezici çoğunlukla geçerse Trump’ın veto kararı üzerinde tekrar durabileceğini umuyor.
RUSYA’NIN PROJESİ SEBEBİYLE UYGULANAN YAPTIRIMLAR DA GENİŞLETİLECEK
BBC’nin haberine göre tasarı, Türkiye’ye Rus yapımı hava savunma sistemleri S-400’lerin alımı nedeniyle yaptırım uygulanmasını zorunlu kılıyor. Tasarı, Rusya’nın Kuzey Akım 2 projesi sebebiyle uygulanan yaptırımların da genişletilmesini öngörüyor. Bu kapsamda projede ismi geçen teknik sertifikasyon ve sigorta şirketlerine de yaptırım uygulanabilecek.
Bloomberg’in aktardığına göre Kongre üyeleri, geçen haftalarda yapılan görüşmelerde Türkiye’ye S-400 alımına karşı bir hamlede bulunulmamasına karşı yaptırımları tasarıya dahil etmeye karar verdi. ABD yasaları, normal şartlarda S-400 alımı nedeniyle Türkiye’ye CAATSA (ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele) yaptırımları uygulanmasını zorunlu kılıyordu.
TASARI, TÜRKİYE’YE DAİR HANGİ DÜZENLEMELERİ İÇERİYOR?
Tasarıda Türkiye ile ilgili de Rusya’dan S-400 füze savunma sistemlerinin alımı nedeniyle yaptırım düzenlemesi yer alıyor. Tasarıda, Trump’tan Türkiye’ye 30 gün içinde CAATSA’da yer alan 12 yaptırımdan en az beşini uygulaması talep ediliyor.
CAATSA kapsamında, yaptırım uygulanan kişi ve kurumlara ihracat-ithalat bankası desteğinin kesilmesi, ABD ve uluslararası mali kuruluşlarından kredi verilmemesi, mali kurumlara ABD Merkez Bankası ile doğrudan alışveriş yapma izni verilmemesi, döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması gibi yaptırımlar yer alıyor.
Trump, 2017’de kendi imzasıyla yürürlüğe giren CAATSA yaptırımlarının Türkiye’ye karşı uygulanmasını daha önce engellemişti.
Türkiye’nin ABD’den Patriot hava savunma sistemleri alamadığı için Rusya’dan S-400 silahını aldığını, bundan dolayı Türkiye’nin cezalandırılmaması gerektiğini kaydeden Trump, CAATSA’da kendisine tanınan muafiyet yetkisini kullanma yolunu seçmişti.
Ancak, tasarının Senato’da da üçte ikiden fazla bir çoğunlukla kabul edilmesi halinde Trump da yaptırımları uygulamak zorunda kalacak.
Tasarıda Türkiye ile ilgili bir diğer önemli madde de F-35 savaş uçaklarıyla ilgili.
NDAA, Türkiye’nin satın aldığı ancak S-400 sonrası programdan çıkartılmasıyla teslim edilmeyen altı adet F-35 uçağının ABD Hava Kuvvetleri tarafından kullanılmasına da onay veriyor.
CAATSA YAPTIRIMLARI NEDİR?
– Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara ihracat-ithalat bankası desteğinin kesilmesi,
– Mal ve teknoloji ihracatı ruhsatı verilmemesi,
– ABD mali kuruluşlarından kredi tedarik edilmemesi,
– Uluslararası mali kuruluşlardan kredi verilmemesi,
– Mali kurumlara ABD Merkez Bankası ile doğrudan alışveriş yapma izni verilmemesi,
– Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlarla ihale ya da sözleşme yapılmaması,
– Döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması,
– Mali kurumlar ve bankalar arasında ödeme ya da kredi transferlerinin yasaklanması,
– Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumların ABD topraklarında gayrimenkul sahibi olmasının yasaklanması,
– ABD kişi ve kurumlarının yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlardan sermaye ya da borç alışverişinin yasaklanması,
– Yaptırım kapsamına alınan kişilere ABD’ye giriş yasağı,
– Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara benzer işlevi olan üst düzey görevlilere de yaptırım uygulanması.