İSTANBUL – Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2023 yılına dair küresel askerî harcamalarla ilgili raporunu açıkladı. Dünya çapında askerî harcamaların toplamı bir önceki yıla göre yüzde 6,8 artarak 2 trilyon 443 milyar dolara ulaştı. Böylece 2009’dan bu yana harcamalarda en keskin artış yaşanmış oldu.
DW Türkçe’nin haberine göre askerî harcamalarda Amerika Birleşik Devletleri (ABD) 916 milyar dolarla başı çekerken tahminî verilere göre 296 milyar dolarla Çin ikinci ve 109 milyar dolarla Rusya üçüncü sırada yer aldı. Bu ülkeleri 83,6 milyar dolarla Hindistan ve 75,8 milyar dolarla Suudi Arabistan izledi.
TÜRKİYE’NİN HARCAMALARI YÜZDE 37 ARTTI
Türkiye ise 15,8 milyar dolarlık harcamayla, 2022’ye göre bir sıra yükselerek dünya genelinde 22’nci sırada yer aldı. Türkiye’nin askerî harcamaları 2023’te 2022’ye göre yüzde 37, 2014-2023 arası dönemde de yüzde 59 artış gösterdi.
SIPRI raporuna göre Türkiye, 2023’te Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sının (GSYİH) yüzde 1,5’ini askeri harcamalara ayırdı, Türkiye’nin harcamalarının küresel harcamalardaki payı ise yüzde 0,6 oldu.
DÜNYA TOPLAMINDA NATO’NUN PAYI YÜZDE 55
NATO’ya üye 31 ülkenin 2023’teki askerî harcamaları ise 2022’ye göre yüzde 5,2 artarak 1 trilyon 341 milyar doları buldu. NATO ülkelerinin dünyadaki toplam harcamalarda payı yüzde 55 oldu. Rapor hazırlanırken İsveç’in üyeliği henüz gerçekleşmediğinden 32’nci üye İsveç’in verileri NATO kapsamında rapora yansıtılmadı.
NATO’daki toplam askerî harcamalarda ABD’nin payı yüzde 68 olurken AB’ye üye 27 ülkenin payı yüzde 28 ile son on yılın en yüksek oranına ulaştı.
NATO’ya üye ülkelerin GSYİH’larının yüzde 2’sini askeri harcamalara ayırması hedefine ise 31 üyeden 11’i ulaştı. NATO üyelerinin harcamalarının GSYİH’ya oranı ortalama yüzde 1,9 oldu. Sadece üç üye ülke; ABD, Türkiye ve Hırvatistan son on yılda bu oranı artırmadı. Türkiye’nin askeri harcamalarının GSYİH’sına oranı 2014’te yüzde 1,9 iken bu oran yüzde 0,4’lük düşüşle 2023’te yüzde 1,5 oldu.
UKRAYNA’YA BİR YILDA 35 MİLYAR DOLARLIK ASKERÎ YARDIM
Batılı ülkelerin harcamalarında Ukrayna’ya yapılan askerî yardımlar da rol oynadı. SIPRI’nin tahminlerine göre Ukrayna’ya 2023’te toplam 35 milyar dolarlık askerî yardım yapıldı, bu yardımın 25,4 milyar dolarlık kısmı ABD’den geldi.
Ortadoğu’da da askerî harcamalar son on yılın rekorunu kırdı. 2023’te askerî harcamalar yüzde 9’luk artışla 200 milyar doları buldu. Bu artışta bölgedeki en büyük üç müşteri; Suudi Arabistan, İsrail ve Türkiye’nin harcamaları etkili oldu. İsrail’in askerî harcamaları yüzde 24 artarak 27,5 milyar dolara ulaştı.
ORTADOĞU’DA SON 10 YILIN EN BÜYÜK SİLAH HARCAMALARI
Suudi Arabistan’dan sonra bölgedeki en büyük ikinci ülke olan ve başta Filistin halkı olmak üzere bölge halkları üzerinde terör estiren İsrail’in askeri harcamaları yüzde 24 artarak 2023 yılında 27,5 milyar dolara ulaştı. Harcamalardaki artış büyük ölçüde Gazze’ye yönelik saldırılardan kaynaklandı.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nde kıdemli bir araştırmacı olan Diego Lopes da Silva, “2023 yılında Ortadoğu’daki askeri harcamalardaki büyük artış, İsrail ile bazı Arap ülkeleri arasındaki diplomatik ilişkilerin son yıllarda ısınmasından Gazze’de büyük bir savaşın patlak vermesine ve bölge çapında bir çatışma korkusuna kadar bölgedeki hızla değişen durumu yansıtmaktadır” dedi.
Ortadoğu’daki tahmini askeri harcamalar yüzde 9 artarak 2023 yılında 200 milyar dolara ulaştı.