ANKARA – 150 bin işçiyi ilgilendiren MESS grup toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmeleri devam ederken, metal sektörünün önemli bir kısmını oluşturan otomotivde üretimde ve ihracatta ciddi artışlar yaşandı.
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), ocak-eylül dönemine ait üretim ve ihracat ile pazar verilerini açıkladı. Buna göre, yılın 9 aylık döneminde toplam otomotiv üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12 artarak 1 milyon 74 bin 155’e yükseldi. Otomobil üretimi ise yüzde 21 artarak 687 bin 817 oldu.
Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 1 milyon 117 bin 620’yi buldu. Yılın 9 aylık döneminde ticari araç üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1, hafif ticari araç grubu üretimi ise yüzde 4 geriledi. Ağır ticari araç grubunda ise üretim yüzde 26 arttı.
İHRACAT 26,2 MİLYAR DOLARA ULAŞTI
Bu dönemde otomobil ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20 arttı, ticari araç ihracatı ise yüzde 11 geriledi. Traktör ihracatı da 2022’nin aynı dönemine göre yüzde 9 artışla 14 bin 462 olarak gerçekleşti.
Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre, toplam otomotiv sanayi ihracatı, bu yılın 9 aylık döneminde yüzde 16 ile sektörel ihracat sıralamasında zirvedeki yerini korudu.
Uludağ İhracatçı Birlikleri verilerine göre de söz konusu dönemde toplam otomotiv ihracatı, 2022’nin aynı dönemine göre yüzde 16 artarak 26,2 milyar dolar oldu.
Yılın 9 ayında toplam satışlar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 63 artarak 894 bin 663’e çıktı. Bu dönemde, otomobil pazarı da 666 bin 890 adetle yüzde 67 büyüdü. Ticari araç pazarına bakıldığında ise yılın 9 ayında, geçen yılın aynı dönemine kıyasla toplam ticari araç pazarında yüzde 51, ağır ticari araç pazarında yüzde 28, hafif ticari araç pazarında ise yüzde 57 büyüme sağlandı. Söz konusu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre otomobil satışlarındaki yerli araç payı yüzde 31, hafif ticari araç pazarında yerli araç payı ise yüzde 48 olarak gerçekleşti.
BİNEK OTOMOBİL İHRACATI 8 MİLYAR DOLARI AŞTI
Otomotiv sektörü, ocak-eylül döneminde 8 milyar 21 milyon 731 bin dolarlık binek otomobil ihraç etti.
AA’nın Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği verilerinden derlediği bilgilere göre, otomotiv patronları, ocak-eylül 2023’te 110’dan fazla ülkeye binek otomobil sattı. Bu dönemde, otomotiv endüstrisinin ihracatında binek otomobilin payı yüzde 31,3 oldu.
Ana ihracat pazarlarının başında Avrupa ülkelerinin geldiği sektör, en fazla binek otomobil ihracatını Fransa’ya gerçekleştirdi. Otomobil patronları, yılın 9 ayında bu ülkeye 1 milyar 527 milyon dolarlık dış satım yaptı. Geçen senenin aynı döneminde 948 milyon 738 bin dolarlık binek otomobil gönderilen Fransa’ya ihracatta yüzde 60,95 artış yaşandı.
Listenin ikinci sırasındaki İngiltere’ye 9 aylık binek otomobil ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,7 artışla 803 milyon 58 bin dolardan 848 milyon 850 bin dolara çıktı.
Fransa ve Birleşik Krallık’a yapılan toplam 2 milyar 375 milyon 850 bin dolarlık dış satım, binek otomobil ihracatının yüzde 29,61’ini oluşturdu.
Üçüncü sırada yer alan İspanya’ya yapılan ihracat da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32 artışla 635 milyon 299 bin dolardan 839 milyon 165 bin dolara yükseldi.
Patronlar, ocak-eylül döneminde, dördüncü sıradaki İtalya’ya yüzde 37’lik yükselişle 814 milyon 984 bin, beşinci sıradaki Polonya’ya da yüzde 32’lik artışla 603 milyon 635 bin dolarlık binek otomobil ihraç etti.
Almanya 569 milyon 511 bin dolarla altıncı, Slovenya 376 milyon 59 bin dolarla yedinci, Belçika 263 milyon 606 bin dolarla sekizinci, İsrail 262 milyon 752 bin dolarla dokuzuncu ve Bulgaristan 152 milyon 623 bin dolarla onuncu sırada yer aldı. Binek otomobil dış satımında ilk 10 pazardan 8’ini Avrupa Birliği ülkeleri oluşturdu.
OTOMOTİV İŞÇİSİ ASGARİ ÜCRETLİ!
Asgari ücretli bir işçinin saat ücreti brüt 59,62 TL iken, MESS grup sözleşmesi kapsamında olan iş yerlerinde ise işe yeni giren işçilerin ücreti asgari ücretin sadece yüzde 8 fazlasına denk geliyor. Toplu sözleşmede belirlenen “asgari ücretin yüzde 8 fazlası” uygulamasına göre işe yeni girecek olan bir metal işçisinin saat ücreti brüt 64,38 TL olurken; metal fabrikalarında kıdemi 10 yıla kadar olan pek çok işçinin saat ücreti bu rakamın altında.
Birleşik Metal-İş’in 2019-2021 dönemi MESS grup sözleşmesi sürecinde hazırladığı “Metal işçisinin gerçeği” başlıklı rapora göre, 2010 yılında metal iş kolunda ortalama ücret brüt 1393 TL iken asgari ücret brüt 729 TL’ydi. Yani iş kolundaki ortalama ücret asgari ücretten yüzde 91 fazlaydı. 2023’te ise metal iş kolundaki ortalama ücret asgari ücretin sadece yüzde 8 fazlası. Verilere göre metal işçilerinin bu dönemde asgari ücretle kıyaslandığında kaybı 83 puan oldu. Bir başka deyişle metal işçilerinin ücretlerinde 2010’dan bu yana yaşanan kayıp neredeyse bir asgari ücret seviyesinde oldu.