İSTANBUL – Türkiye işçi ve emek hareketi tarihinin önde gelen figürlerinden biri olan araştırmacı, yazar ve sosyal tarihçi Prof. Dr. Şehmus Güzel, 4 Aralık 2025 tarihinde 78 yaşındayken Paris’te hayata veda etti. Geride büyük bir bilgi birikimi ve birçok eser bıraktı.
Sosyal tarih alanındaki meslektaşları, sendikalar ve emek cemiyetlerinden çok sayıda taziye mesajı gelirken; akademik çevreler ve sivil toplum, Güzel’in katkılarını anarak onun düşünsel mirasına sahip çıkma çağrısında bulundu.
Prof. Dr. Şehmus Güzel Kimdir?
Şehmus Güzel, 26 Mart 1947 tarihinde Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde doğdu. İstanbul Haydarpaşa Lisesi’nden mezun olduktan sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde eğitim aldı. 1970-1975 yılları arasında Fransa’daki Tours ve Aix-en-Provence üniversitelerinde doktora çalışmalarını tamamladı.
Türkiye’ye döndükten sonra, Antalya, Isparta ve Ankara’daki meslek yüksek okullarında hem öğretim üyeliği hem de müdürlük yaptı. Anayasa Hukuku, Ticaret Hukuku, İş Hukuku gibi dersler verdi. 1978’den itibaren Ankara Üniversitesi SBF Sosyal Politika ve İş Hukuku bölümünde akademik kariyerine devam etti ve İşçi Tarihi, Sendikacılık, Sosyal Politika gibi dersler sundu.
1982 askeri darbesi sonrası Fransa’ya göç eden Güzel, Paris-VII ve Paris-VIII üniversitelerinde öğretim görevlisi olarak hizmet etmenin yanı sıra, Nijer’in başkenti Niamey’de de dersler verdi. Devlet-ulus ilişkileri, işçi hareketleri ve toplumsal mücadeleler gibi konularda araştırmalar yaptı ve seminerler düzenledi.
Eserleri
Prof. Dr. Şehmus Güzel, Türkiye’deki emek ve işçi hareketi tarihi üzerine kapsamlı eserler kaleme aldı. Temel eserlerinden bazıları şöyle sıralanabilir:
- Türkiye’de İşçi Hareketi 1908–1984
- İşçiler Örgütleniyor (1939–1950)
- Grev: Yapısal ve İşlevsel Açıdan İnceleme
- Devlet-Ulus
- Fransa’da Aşırı Sağ ve Irkçılık
- Kadın, Aşk ve İktidar
- Cezayir ve Berberiler
- Türk Usulü “Demokrasi”
- Kürtler Kendilerini Anlatıyor (derleme)
Ayrıca sosyal tarih, sendikacılık tarihi, toplumsal mücadeleler ve devlet-ulus ilişkileri üzerine pek çok makale ve araştırma yayımladı.
Güzel’in eserleri, Türkiye’nin işçi sınıfı ve sendika tarihine ışık tutarken, sosyal politikalar ve devlet-toplum ilişkileri üzerinde de derinlemesine incelemelerde bulundu. Emek tarihi alanındaki katkıları, kendisine hem akademik alanda hem de toplumsal hafızada önemli bir yer kazandırdı.
Prof. Dr. Şehmus Güzel, yalnızca bir akademisyen değil; Türkiye’nin emek tarihi mirasının taşıyıcısı, sendikal hareketlerin tanığı ve toplumsal belleğin dinamik bir temsilcisi olarak hayatını kaybetti. Onun kitapları, makaleleri ve araştırmaları, bugün olduğu gibi gelecekte de önemli referanslar olmaya devam edecektir.
Bu vesileyle, emek camiasından, akademiden ve tarih çevrelerinden tüm dostlarına sabır diliyoruz.